Ecologie – Economie – Energie – Ethiek – Complexiteit – Ontwrichting: dat is 4x e + c + o = 4eco. Deze zes rubrieken leveren basiskennis waarmee we kunnen inschatten hoe we er voor staan. Lees hierover meer in de inleiding in ‘Over 4eco’.
Elke rubriek bevat artikelen (die regelmatig worden aangevuld). Elk artikel bestaat uit afleveringen. Als u zich inschrijft ontvangt u elke dag een nieuwe aflevering van het lopende artikel. Neem hier een abonnement. Het is gratis.
Op woensdag 24 april start in de rubriek Ethiek een nieuw artikel onder de titel ‘De aarde draait niet om de mens‘. Het betreft een vertaling van een essay van Eileen Crist, die van huis uit socioloog is, maar zich als hoofddocent Science, Technology & Society aan het Virigina Tech gespecialiseerd heeft in de ecologische crisis. Het essay is afkomstig uit het door Eileen Crist en Tom Butler samengestelde boek Keeping the Wild: Against the Domestication of Earth (2014). In 2015 verscheen het stuk onder de titel Ptolemaic Environmentalism op de website Resilience.org.
Crist presenteert in dit essay een van de eerste systematische verkenningen van de ideologie van de menselijke suprematie. Deze ideologie behelst in het kort dat hun veronderstelde aangeboren superioriteit boven niet-menselijke dieren mensen het recht verschaft om de planeet – en bij uitbreiding het hele universum – voor eigen gewin te exploiteren. Dit essay van Crist heeft veel invloed gehad op bijvoorbeeld Jemery Lent, en dan met name hoofdstuk 10 Mens/Natuur van Het betekenisweb, en The Myth of Human Supremacy van Derrick Jensen. De (door Jan bedachte) titel die we hier gebruiken is enerzijds een knipoog naar de Ptolemeïsche astronomie en anderzijds naar het essay Dialoog tussen de Natuur en een IJslander (1824) van de negentiende-eeuwse Italiaanse dichter en denker Giacomo Leopardi: ‘Dacht je nu echt dat de wereld om jullie draait?’
We zijn Eileen Crist bijzonder erkentelijk voor haar toestemming. De vertaling is van de hand van Gertjan Cobelens.
Verdere informatie vindt u onder ‘over 4eco’: over Doel en verantwoording en dat dit een project van Jan van Arkel is. De Inhoudsopgave geeft niet alleen al toekomstige titels, maar ook de titels van de artikelen die onder ‘boeken’ te vinden zijn.
Joseph Mallord William Turner, Burning of the House of Lords and Commons*, 1834, Cleveland Museum of Art
De structuur van de website
Elke rubriek heeft een eigen openingsartikel. De openingsartikelen bij Ecologie, Economie, Energie en Complexiteit vormen (in deze volgorde) samen een overzicht van onze biofysische grenzen. Ze zijn somber over de toekomst. Het openingsartikel bij Ethiek toont dat sommige mensen al zo’n 4.000 jaar geleden inzagen dat wij ecologisch verkeerd bezig zijn.
Deze vijf rubrieken monden als het ware uit in de zesde rubriek, die van Ontwrichting (zie de figuur).
Na de filosofische introductie Na de apocalyps is er bij de rubriek Ontwrichting een tweede, extra lang en veelzijdig openingsartikel met de titel Catastrofologie. U vindt bij Ontwrichting verder een dozijn artikelen over heel diverse ontwikkelingen die allemaal naar ontwrichting leiden. Ze vormen evenzoveel facetten van het grote geheel.
In het artikel Weten, doen en hopen in ‘Over 4eco’ wordt het onderscheid uitgewerkt tussen ‘wat we moeten weten?’, ‘wat we kunnen doen?’ en ‘wat we mogen hopen?’. Dit onderscheid vormt de basis van 4eco, waarbij ‘weten’ veel aandacht krijgt. Want op dat vlak maken we fouten en pas als we dat door hebben, kunnen we bepalen wat we kunnen ‘doen’, waarna we mogen ‘hopen’ dat die maatregelen goed uitpakken.
U denkt misschien, allemaal artikelen die naar ontwrichting leiden, dat hoeft voor mij niet zo; maar we kunnen onze ogen er niet meer voor sluiten – dat ontdekken steeds meer mensen. En daarbij, de artikelen zijn altijd leerzaam en vaak verrassend interessant.
Kunnen we ontwrichting omzetten in opbloei?
We moeten snel iets ‘doen’ om ontwrichting te voorkomen. Dat blijkt verre van eenvoudig, want het is ons maatschappelijk systeem zelf dat de moeilijkheden veroorzaakt. Dit vergt een ‘vooruitziende blik’, zoals in de Inleiding wordt uitgelegd. We hebben een nieuw paradigma nodig en juist die totale ommezwaai schept kansen voor opbloei in plaats van ontwrichting (zie de figuur).
Met een nieuwe rubriek ‘Hoop’ wil 4eco vanaf de zomer van 2023 proberen ook hierbij de weg te wijzen naar een juiste aanpak. Het boek Het betekenisweb van Jeremy Lent probeert hier de filosofische basis voor te leggen.