Ecologie – Economie – Energie – Ethiek – Complexiteit – Ontwrichting: dat is 4x e + c + o = 4eco. Deze zes rubrieken leveren basiskennis waarmee we kunnen inschatten hoe we er voor staan. Lees hierover meer in de inleiding in ‘Over 4eco’.
Elke rubriek bevat artikelen (die regelmatig worden aangevuld). Elk artikel bestaat uit afleveringen. Als u zich inschrijft ontvangt u elke dag een nieuwe aflevering van het lopende artikel. Neem hier een abonnement. Het is gratis.
Op maandag 27 maart start een nieuw artikel ‘Technologie is niet waarde-neutraal – of hoe de heerschappij van nihilistisch ontwerp te beëindigen‘ van Daniel Schmachtenberger. Dit artikel telt 14 afleveringen. De vertaling is van Gertjan Cobelens.
Schmachtenberger is een Amerikaanse wetenschapper, met een achtergrond in de systeemwetenschappen en evolutionaire filosofie. Hij is onder meer gespecialiseerd in (humane) technologie en nieuwe vormen van design, die hij in dit artikel samenvoegt onder de noemer axiologisch* ontwerp. Schmachtenberger is onder meer oprichter van de denktank Emergence Project, het Neurohacker Collective en The Consilience Project, waar dit artikel voor het eerst verscheen.
Aan de hand van een reeks voorbeelden laat Schmachtenberger zien dat technologieën tweede- en derde-orde-effecten hebben die vrijwel altijd op onverwachte manieren ingrijpen in bestaande waardepatronen. Het artikel eindigt met een pleidooi voor axiologisch ontwerp, een vorm van design waarin vooraf rekenschap wordt gegeven van het effect van technologie op waarden.
Op vrijdag 14 april volgt een artikel van Jan over gif, ‘Ontwrichtend gif – de derde crisis’. Over dit artikel binnenkort meer.
Verdere informatie vindt u onder ‘over 4eco’: over Doel en verantwoording en dat dit een project van Jan van Arkel is. De Inhoudsopgave geeft niet alleen al toekomstige titels, maar ook de titels van de artikelen die onder ‘boeken’ te vinden zijn.
Joseph Mallord William Turner, Burning of the House of Lords and Commons*, 1834, Cleveland Museum of Art
De structuur van de website
Elke rubriek heeft een eigen openingsartikel. De openingsartikelen bij Ecologie, Economie, Energie en Complexiteit vormen (in deze volgorde) samen een overzicht van onze biofysische grenzen. Ze zijn somber over de toekomst. Het openingsartikel bij Ethiek toont dat sommige mensen al zo’n 4.000 jaar geleden inzagen dat wij ecologisch verkeerd bezig zijn.
Deze vijf rubrieken monden als het ware uit in de zesde rubriek, die van Ontwrichting (zie de figuur).
Het openingsartikel Catastrofologie bij Ontwrichting is extra lang en veelzijdig. U vindt bij Ontwrichting (straks) een dozijn artikelen over heel diverse ontwikkelingen die allemaal naar ontwrichting leiden. Ze vormen evenzoveel facetten van het grote geheel.
In het artikel Weten, doen en hopen in ‘Over 4eco’ wordt het onderscheid uitgewerkt tussen ‘wat we moeten weten?’, ‘wat we kunnen doen?’ en ‘wat we mogen hopen?’. Dit onderscheid vormt de basis van 4eco, waarbij ‘weten’ veel aandacht krijgt. Want op dat vlak maken we fouten en pas als we dat door hebben, kunnen we bepalen wat we kunnen ‘doen’, waarna we mogen ‘hopen’ dat die maatregelen goed uitpakken.
U denkt misschien, allemaal artikelen die naar ontwrichting leiden, dat hoeft voor mij niet zo; maar we kunnen onze ogen er niet meer voor sluiten – dat ontdekken steeds meer mensen. En daarbij, de artikelen zijn altijd leerzaam en vaak verrassend interessant.
Kunnen we ontwrichting omzetten in opbloei?
We moeten snel iets ‘doen’ om ontwrichting te voorkomen. Dat blijkt verre van eenvoudig, want het is ons maatschappelijk systeem zelf dat de moeilijkheden veroorzaakt. Dit vergt een ‘vooruitziende blik’, zoals in de Inleiding wordt uitgelegd. We hebben een nieuw paradigma nodig en juist die totale ommezwaai schept kansen voor opbloei in plaats van ontwrichting (zie de figuur).
4eco wil ook proberen de weg te wijzen naar een juiste aanpak, en daar in de loop van 2020 een begin mee te maken.