Een klimaatcomputermodel dat geloofwaardige resultaten oplevert, en dat achteruit werkend, met succes het klimaat van voorgaande decennia ‘voorspelt’, wordt voor waar aangenomen. Dit geldt voor de vele klimaatmodellen die benut worden door het IPCC. Zie aflevering 2 van het artikel ‘De Aarde als levend systeem – Gaia in hittestand’ in de rubriek Ontwrichting.

Daartegenover staat de intuïtieve kijk van Gaia. De Gaia-theorie is een zogenaamde ‘gehele-systeemtheorie’ en kan als zodanig niet gemodelleerd worden met het gescheiden gebruik van de concepten van de aard- of menswetenschappen. (Zie ook aflevering 9.)

De betrouwbaarheid van de modellen van de onderzoekers in de aard- en menswetenschappen vond Lovelock kwestieus, onder andere omdat ze er op milieuverandering reagerende organismen uit weglaten. Zo kan je verrast worden door het vlindervleugelslageffect van Lorenz.

Zie ook Gaia-hypothese, biogeochemie, Gaia en de energie, Madeliefjeswereld, doelgerichtheid van Gaia, klimaatstanden van Gaia.