Zelf denken

Een leidraad voor verzet
Harald Welzer

Zelf denken is een stevige wake up call voor eenieder van ons. Harald Welzer spreekt de lezer direct aan: “je verklaart jezelf zo dom en onbekwaam dat je ondanks een goede opleiding, een naar wereldmaatstaven exorbitant hoog inkomen en dito levensstandaard, ondanks een overdaad aan vrije tijd, mobiliteit en keuzemogelijkheden ‘niets kunt doen’ tegen de verdere vernietiging van de wereld”. Welzer is behoorlijk kritisch voor de huidige wereld, voor de ecologische beweging, maar ook voor zichzelf. En dat maakt zijn boodschap sterk en geloofwaardig.

Harald Welzer weet haarfijn de mechanismen bloot te leggen die de daadwerkelijke veranderingen fnuiken. Als sociaalpsycholoog laat Welzer zien hoe ecologische kwesties steeds terug te voeren zijn op sociale en culturele kwesties: ze gaan altijd over de bestaansvoorwaarden van menselijke gemeenschappen. En ze zijn zo ingebed in onze cultuur en denken, dat we ons vaak niet eens bewust zijn van onze alledaagse routines. En iets waarvan je je niet bewust bent, kun je niet bekritiseren of in twijfel trekken.

Harald Welzer biedt in dit boek een aanstekelijke analyse en inspirerende voorbeelden van ondernemers en gemeenschappen die wel, en met succes, het roer hebben omgegooid.

Tot slot geeft Welzer twaalf heldere richtlijnen om ons ook zelf te verzetten:

  1. Alles zou anders kunnen zijn.
  2. Het hangt uitsluitend van jezelf af of er iets verandert.
  3. Neem jezelf daarom ook serieus.
  4. Houd op met in te stemmen.
  5. Bied verzet zodra je niet instemt.
  6. Je hebt ontzettend veel speelruimte.
  7. Vergroot je speelruimte waar je bent en waar je invloed hebt.
  8. Sluit bondgenootschappen.
  9. Houd rekening met tegenslagen, vooral met tegenslagen die je zelf veroorzaakt.
  10. Jij draagt geen verantwoordelijkheid voor de wereld.
  11. Hoe je verzet eruitziet, hangt af van jouw mogelijkheden.
  12. En van wat je leuk vindt.

Voor Harald Welzer zit Europa zonder verhaal. We kampen met een tunnelvisie: we willen onze problemen bestrijden met de zaken die ze juist veroorzaken.”

Dirk Holemans, Oikos

Zelf denken biedt een verhelderende analyse waarom het als individu en als samenleving zo moeilijk is om te veranderen.”

Dirk Holemans, Oikos
Zelf denken, p. 1-33
Zelf denken, p. 244-252
Filosofie van de eenvoud