Culturele (of sociale) complexiteit wordt behandeld door Joseph Tainter in aflevering 1-3 van het artikel ‘Kunnen we ontsnappen aan de energie-complexiteitsspiraal?’ in de rubriek Ontwrichting. De essentie van de evolutie van sociale en culturele complexiteit is: differentiatie in structuur gaat gepaard met organisatie die de structuur beperkingen oplegt. Oftewel: Complexiteit is organisatie plus structurele differentiatie. Complexiteit wordt betaald in vele muntsoorten, niet alleen in geld, maar ook in ingewikkelde banen, tijd, ergernis, stress. Dit zijn allemaal transformaties van energie (aflevering 6-7 van hetzelfde artikel). Complexiteit is basisgereedschap bij het oplossen van problemen (welke problemen dan ook). Er is slechts een probleem nodig om complexiteit te laten groeien. En er zijn altijd wel problemen, dus is er een voortdurende druk op complexiteit om te groeien (aflevering 8 van hetzelfde artikel). Culturele complexiteit gaat dus vooraf aan het bijbehorende energieverbruik, maar eenmaal gevormd kan het systeem niet meer zonder. Maar is er toevallig extra energie, dan volgt vanzelf complexiteit. Er is sprake van een energie-complexiteitsspiraal: complexiteit nam toe omdat we ineens heel veel olie hadden, complexiteit neemt altijd toe omdat we problemen moeten oplossen en complexiteit vergt dat de energiewinning nog meer toeneemt (aflevering 9-10 van hetzelfde artikel).

Zie ook apart energie-complexiteitsspiraal, vereenvoudigen, innovatie, en verder ontwikkeling, structurele differentiatie, energieverbruik en economische groei en wet van de vereiste complexiteit.