Het zijn emoties die het menselijk verstand in beweging zetten, tot daadkracht aansporen. De praktische rede alleen is niet voldoende om mensen moreel te motiveren. Dat is wat de Britse filosoof David Hume bedoelt wanneer hij zegt dat de rede slaaf van de hartstochten is, zegt Bas Heijne. Voor we ergens over gaan nadenken, moet [...]
Mark Lynas vat in het eerste hoofdstuk zijn nieuwe editie van het boek Zes graden (2020) de wetenschappelijk literatuur over de gevolgen van één graad voor ons samen. Dit hoofdstuk over slechts éen graad, die we dus al bereikt hebben, staat al bol van de extremen. Lees erover in aflevering 15 en 16 van het [...]
‘We hebben vandaag slechts één keuze, die van een radicaal opnieuw uitvinden van de wereld – of anders massaal uitsterven.’ Zo luidt de negende stelling van Srecko Horvat in het artikel ‘Na de apocalyps’ in de rubriek Ontwrichting (aflevering 10). Het huidige wereldsysteem, gebaseerd op uitputting, uitbuiting en uitbreiding, is duidelijk op weg naar eschatologische [...]
‘We worden nu, meer dan ooit, niet meer met zomaar één eschatologische bedreiging geconfronteerd, maar met een menigte bedreigingen tegelijkertijd die als kantelpunten kunnen optreden, wat leidt tot onomkeerbare planetaire verandering.’ Zo luidt de zesde stelling van Srecko Horvat in het artikel ‘Na de apocalyps’ in de rubriek Ontwrichting (aflevering 7). Eschatologie wordt, net als [...]
In het artikel ‘Onze complexe wereld’ in de rubriek Complexiteit constateert Steve Keen dat Lorenz' ontdekking van het 'vlindervleugelslageffect' de natuurwetenschappen sterk heeft beïnvloed, maar de economische wetenschap helemaal niet (aflevering 6). Daarom zagen de economen bijvoorbeeld de crisis van 2007-2008 niet aankomen. Steve Keen maakte de kernverschijnselen die de crisis veroorzaakten wel vooraf zichtbaar [...]
Het yin-yang-begrip, tegengesteld maar bij elkaar horend, past goed in Jungs schema van archetypen en schaduwen, want de daar genoemde tiran zouden de taoïsten een overdaad aan yang noemen, en de aftreder/opgever belichaamt een overdaad aan yin. Psychologen halen hier het ego bij, waarbij de energie van het archetype in het yang-geval het ego ‘opblaast’, [...]
300.000-jaar lang had de mens een intieme relatie met de rest van de levende wereld. Mensen waren zich ervan bewust dat hun voortbestaan afhing van het welzijn van de andere levende systemen om hen heen. Zij voelden zich een onlosmakelijk deel van de levende gemeenschap. Dit idee dat alle levende wezens met elkaar in verbinding [...]
De tweede wet van de thermodynamica (de entropiewet) zegt: elke spontane verandering in een geïsoleerd systeem (een systeem dat geen energie of materie kan uitwisselen met zijn 'omgeving') verhoogt de entropie (willekeurigheid of wanorde) van het systeem; meer in het algemeen: bij elke materiële transformatie treedt er een onomkeerbare ontaarding op van bruikbare (hoogwaardige) energie/materie [...]
Ecologie kan gedefinieerd worden als de wetenschappelijke studie van de coöperatieve en competitieve relaties die zijn ontstaan tussen organismen binnen ecosystemen, en hoe deze relaties dienen om energie en materiële hulpbronnen te verdelen onder de soorten die het ecosysteem vormen. Economie kan gedefinieerd worden als de studie van economisch gedrag en de efficiënte verdeling van [...]
Het begrijpen van ons ecologisch disfunctioneren begint bij de epistemologie – hoe we weten wat we weten – en met een bijzonder eigenaardig kenmerk van de menselijke cognitie. Basale culturele verhalen en sociale normen kunnen zich weliswaar als werkelijkheid voordoen, toch zijn ze producten van de menselijke geest. Ze zijn letterlijk verzonnen, ook al zien [...]